Το αξιόποινο των εγκλημάτων εξαλείφεται (Νέος ΠΚ, ν. 4855/2021) 

1. Με την παραγραφή του εγκλήματος

Σύμφωνα με τα άρθρα 111 έως 113 ΠΚ, το αξιόποινο των εγκλημάτων εξαλείφεται με την παραγραφή του εγκλήματος  

α) Για τα κακουργήματα, αν ο νόμος για αυτά προβλέπει την ποινή της ισόβιας κάθειρξης, μετά από είκοσι έτη. Σε κάθε άλλη περίπτωση (πλην της ποινής της ισόβιας κάθειρξης) μετά από δέκα πέντε έτη.

β) Για τα πλημμελήματα, μετά από πέντε έτη.

Αν ο νόμος ορίζει διαζευκτικά περισσότερες από μία ποινές, οι πιο πάνω προθεσμίες υπολογίζονται σύμφωνα με τη βαρύτερη απ αυτές. Η προθεσμία της παραγραφής αρχίζει από την ημέρα που τελέστηκε η αξιόποινη πράξη. Σε περίπτωση συμμετοχής η προθεσμία αρχίζει από το χρόνο τέλεσης της πράξης του φυσικού αυτουργού.

Η προθεσμία της παραγραφής αναστέλλεται για όσο χρόνο, σύμφωνα με διάταξη νόμου, δεν μπορεί να αρχίσει, ή να εξακολουθήσει, η ποινική δίωξη, καθώς και για όσο χρόνο διαρκεί η κύρια διαδικασία και έως ότου γίνει αμετάκλητη η καταδικαστική απόφαση. Η παραπάνω αναστολή δεν μπορεί να διαρκέσει περισσότερο από πέντε έτη για τα κακουργήματα και τρία έτη για τα πλημμελήματα. Ο χρονικός περιορισμός της αναστολής δεν ισχύει όταν η αναβολή, ή αναστολή, της ποινικής δίωξης, ή η αναβολή της δίκης, λαμβάνει χώρα κατ' εφαρμογή των άρθρων 29, 59 και 61 ΚΠΔ, ή της παρ. 4Α του άρθρου 7 του ν. 3226/2004.

Αν για την ποινική δίωξη απαιτείται έγκληση, η έλλειψή της δεν αναστέλλει την παραγραφή.

2. Με παραίτηση (σιωπηρή ή ρητή) από την έγκληση

α) Σύμφωνα με το άρθρο 114 ΠΚ το αξιόποινο εξαλείφεται, αν η έγκληση δεν υποβληθεί εντός του τριμήνου από την ημέρα που ο παθών έμαθε για την τέλεση της πράξης και για τον δράστη της, ή για έναν από τους συμμετόχους.

β) Το αξιόποινο εξαλείφεται και με ρητή δήλωση του παθόντος, ενώπιον της αρμόδιας αρχής, ότι παραιτείται από το δικαίωμα της έγκλησης.

3. Με ανάκληση υποβληθείσας έγκλησης

Σύμφωνα με το άρθρο 117 ΠΚ ο παθών μπορεί να ανακαλέσει (σύμφωνα με τους όρους που ορίζει ο ΚΠΔ) την έγκληση. Από την ανάκληση της έγκλησης εξαλείφεται το αξιόποινο, χωρίς να μπορεί να υποβληθεί νέα έγκληση.

Αν ο παθών δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο τρίτο έτος της ηλικίας του, ή τελεί υπό δικαστική συμπαράσταση, το δικαίωμα της έγκλησης έχει ο νόμιμος αντιπρόσωπός του, όπως οι γονείς. Αν ο παθών έχει συμπληρώσει το δέκατο τρίτο έτος της ηλικίας του, το δικαίωμα της έγκλησης έχουν, τόσο ο παθών, όσο και ο νόμιμος αντιπρόσωπός του. Μετά τη συμπλήρωση του δέκατου όγδοου έτους της ηλικίας του το δικαίωμα αυτό το έχει μόνο ο παθών. Μετά τον θάνατο του παθόντος το δικαίωμα της έγκλησης μεταβιβάζεται στον επιζώντα σύζυγο, ή σε αυτόν που συμβίωνε με τον θανόντα έως τον θάνατό του καθώς και στα τέκνα του, και αν αυτοί δεν υπάρχουν, ή είναι δράστες του εγκλήματος, στους γονείς του.