Εκτός από τα βασικά πρόσωπα που μετέχουν στη σύμβαση μεταφοράς, δηλαδή τον φορτωτή, τον μεταφορέα και τον παραλήπτη, μπορεί να παρεμβληθεί και τέταρτο πρόσωπο, ο παραγγελιοδόχος μεταφοράς, ο οποίος διαφέρει από τον μεταφορέα κατά το ότι ο τελευταίος διενεργεί ο ίδιος τη μεταφορά, ενώ ο παραγγελιοδόχος αναλαμβάνει τη μέριμνα απέναντι στο φορτωτή, ή στον παραλήπτη, να εξεύρει μεταφορέα, με τον οποίο συνάπτει ο ίδιος την σύμβαση μεταφοράς στο δικό του μεν όνομα, αλλά για λογαριασμό του παραγγελέα-αποστολέα, ή φορτωτή.

Ως παραγγελιοδόχος μεταφοράς χαρακτηρίζεται εκείνος, που κατά επάγγελμα αναλαμβάνει, ή αναδέχεται, την μεταφορά πραγμάτων κατά αποκοπή για δικό του λογαριασμό μέσω μεταφορέων με τους οποίους συναλλάσσεται, ή τους οποίους έχει στις διαταγές του.

Το πρόσωπο αυτό δεν είναι παραγγελιοδόχος κατά κυριολεξία, αλλά εργολάβος μεταφοράς και εφαρμόζονται τα άρθρα 95 επ. ΕμπΝ.

Α. ΕΓΓΥΗΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Ο παραγγελιοδόχος θαλάσσιας μεταφοράς ευθύνεται για τους ίδιους λόγους και με τον ίδιο βαθμό ευθύνης που ευθύνεται και ο μεταφορέας, ως εγγυητής των πράξεων του μεταφορέα, ή του μεσολαβούντος άλλου παραγγελιοδόχου μεταφοράς, κατά τα άρθρα 97 και 99 ΕμπΝ και μάλιστα για καθυστέρηση, φθορά, ή απώλεια των μεταφερομένων εμπορευμάτων σε ολόκληρη την διαδρομή και κατά την παραλαβή. Τα παραπάνω ισχύοντα στην παραγγελία μεταφοράς του Εμπορικού Νόμου έχουν ανάλογη εφαρμογή και στην θαλάσσια μεταφορά,  εν όψει ότι οι διατάξεις του ΚΙΝΔ για την ναύλωση και οι διεθνείς κανόνες για την φορτωτική δεν περιέχουν διατάξεις για τους παραγγελιοδόχους, που μεσολαβούν στη ναύλωση, ή την θαλάσσια μεταφορά.  Έτσι ο εναγόμενος παραγγελιοδόχος θαλάσσιας μεταφοράς ευθύνεται για τους ίδιους λόγους που ευθύνεται και ο θαλάσσιος μεταφορέας, ως εγγυητής των πράξεων αυτού, ή του μεσολαβούντος άλλου παραγγελιοδόχου.

Β. ΕΞΩΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

α) Η εξωσυμβατική ευθύνη του παραγγελιοδόχου στηρίζεται στις διατάξεις περί αδικοπραξιών του Αστικού Κώδικα και συνδέεται με υπαίτια και παράνομη συμπεριφορά του ίδιου του παραγγελιοδόχου μεταφοράς,  λόγω μη εκπλήρωσης της οφειλομένης παροχής υπηρεσιών, κατά τρόπο σύμφωνο με την καλή πίστη και τα χρηστά ήθη, όπως απάτη, ή απιστία.

β) Προϋπόθεση για την ύπαρξη της εξωσυμβατικής αδικοπρακτικής ευθύνης προς αποζημίωση είναι, εκτός από την ύπαρξη της παράνομης πράξης, ή παράλειψης και του αιτιώδους συνδέσμου αυτής προς το αποτέλεσμα και η ύπαρξη υπαιτιότητας του παραγγελιοδόχου μεταφοράς.

Γ. ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ

Στην παραγραφή των αξιώσεων κατά του παραγγελιοδόχου ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 107 ΕμπΝ.

α) Επομένως, κάθε αξίωση κατά του παραγγελιοδόχου μεταφοράς από ζημία (καθυστέρηση, βλάβη, ή απώλεια) του φορτίου κατά την μεταφορά του υπόκειται σε ετήσια παραγραφή (ενδοσυμβατική ευθύνη) που αρχίζει από την παράδοση του φορτίου, ή από την ημέρα που έπρεπε να παραδοθεί στην περίπτωση της καθυστέρησης.

β) Αν, η ζημία οφείλεται σε δόλια συμπεριφορά του, όπως απάτη, ή απιστία (εξωσυμβατική ευθύνη) η παραγραφή είναι η πενταετής του Αστικού Κώδικα και αρχίζει από το τέλους του έτους της παράδοσης του φορτίου, ή που έπρεπε να παραδοθεί στην περίπτωση της καθυστέρησης.

Δ. ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΟΔΟΧΟΣ 

α) Εκτός από τον αρχικό παραγγελιοδόχο, που μεριμνά για όλη την μεταφορά, είναι δυνατόν η μέριμνα για αυτήν, ή για τμήμα της, ή για την τελική παραλαβή των πραγμάτων, να ανατεθεί σε ενδιάμεσο (μεσολαβούντα) παραγγελιοδόχο, ή σε παραγγελιοδόχο παραλαβής. Αυτός συμβάλλεται με τον αρχικό παραγγελιοδόχο και ενεργεί για λογαριασμό μεν του αρχικού παραγγελιοδόχου, στο δικό του όμως όνομα.

β) Τόσο ο αρχικός παραγγελιοδόχος της όλης μεταφοράς, όσο και ο ενδιάμεσος παραγγελιοδόχος, προς τον οποίον εξομοιώνεται και ο παραγγελιοδόχος παραλαβής, ευθύνονται εγγυητικώς σε ολόκληρον έκαστος, ως ευθύνεται ο αρχικός παραγγελιοδόχος (άρθρο 97 ΕμπΝ).  Ως εκ τούτου ο αποστολέας, ή, ο παραλήπτης, δύνανται να στραφούν, τόσο κατά του αρχικού, όσο και  κατά του ενδιαμέσου παραγγελιοδόχου.

γ) Η έκταση, όμως, της ευθύνης τους δεν συμπίπτει. Ο αρχικός παραγγελιοδόχος της όλης μεταφοράς είναι υπεύθυνος για την ζημία ή καθυστέρηση, που συνέβη σε οποιοδήποτε σημείο της διαδρομής, και κατά την παραλαβή, έστω και εάν τμήμα της μεταφοράς, ή η παραλαβή, έγιναν με την φροντίδα ενδιαμέσου παραγγελιοδόχου, ή παραγγελιοδόχου παραλαβής.

δ) Ο κανόνας αυτός δεν ισχύει και αντιστρόφως. Δεν καθιερώνεται, δηλαδή, ευθύνη του ενδιαμέσου παραγγελιοδόχου, ή παραγγελιοδόχου παραλαβής, για ζημία, ή καθυστέρηση, που έλαβε χώρα πριν από το τμήμα της μεταφοράς που αυτός ανέλαβε, ή, εφ όσον πρόκειται για παραγγελιοδόχο παραλαβής, πριν από την παραλαβή των εμπορευμάτων. Ουσιαστικά, ο ενδιάμεσος παραγγελιοδόχος ευθύνεται εγγυητικά για την έκταση του έργου μεταφοράς, που αυτός ανέλαβε να διεκπεραιώσει.

Ε. ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΥΝΟΦΕΙΛΕΤΩΝ 

α) Συνεπεία της σε ολόκληρο ευθύνης του μεταφορέα, ή περισσοτέρων αν η μεταφορά του ιδίου εμπορεύματος έγινε με περισσότερους από ένα μεταφορέα, και του παραγγελιοδόχου μεταφοράς, ή ανάλογα περισσοτέρων, αυτοί, ως συνοφειλέτες, εφ όσον αποζημίωσαν τον ζημιωθέντα δικαιούχο, έχοντα δικαίωμα διάθεσης των εμπορευμάτων, ή τον υποκατασταθέντα στα δικαιώματά του ασφαλιστή, έχουν δικαίωμα αναγωγής κατά του μεταφορέα, που είναι υπαίτιος της ζημίας των εμπορευμάτων (άρθρα 487 και 488 ΑΚ).

β) Η εσωτερική σχέση μεταξύ των συνοφειλετών αποτελεί ιδιαίτερη ενοχική σχέση και είναι αυτοτελής και ανεξάρτητη από την εξωτερική σχέση.

γ) Η αξίωση αναγωγής κατά συνοφειλέτη υπόκειται σε αυτοτελή παραγραφή, που αρχίζει από την καταβολή της αποζημίωσης.