Από την διάταξη του άρθρου 984 παρ.1 ΑΚ προκύπτει ότι διατάραξη της νομής ακινήτου συνιστά κάθε θετική πράξη, ή παράλειψη, που αποτελεί παρενόχληση του νομέα στην άσκηση της νομής του.
Α. Η διατάραξη υπάρχει όταν ο νομέας δεν αποβάλλεται από το ακίνητο, αφού ο τελευταίος δεν στερείται πλήρως της φυσικής εξουσίας, αλλά παρακωλύεται σε κάποιες από τις εκδηλώσεις της. Η διατάραξη εκδηλώνεται, είτε θετικά με πράξη του προσβολέα στο ακίνητο, ή με παρεμπόδιση πράξης του νομέα, είτε αρνητικά με παράλειψη, όταν ο προσβολέας δεν προβαίνει στην επιβαλλόμενη ενέργεια προς αποτροπή, ή παύση, της διατάραξης, πχ. όταν ο τελευταίος παραλείπει να άρει διαταρακτικό κατασκεύασμα, ή αντικείμενο, συνεπαγόμενο διαρκή και εξακολουθητική παρενόχληση του νομέα στην άσκηση της νομής του (ΑΠ 275/2010, ΑΠ 2365/2009).
Β. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 974, 984 παρ. 1 και 989 εδ. α ΑΚ προκύπτει ότι, στοιχεία της αγωγής περί διατάραξης της νομής ακινήτου είναι η νομή του ενάγοντα πάνω στο ακίνητο κατά το χρόνο της διατάραξης και της άσκησης της αγωγής και η προσβολή αυτής από τον εναγόμενο με διατάραξη, που έγινε παράνομα και χωρίς τη θέληση του νομέα ενάγοντα.
Γ. Η συνδρομή της διατάραξης της νομής κρίνεται, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, με βάση τα αμέσως πιο πάνω στοιχεία, ενώ ο χρόνος, ο τρόπος και η αιτία απόκτησης της νομής δεν αποτελούν στοιχεία της σχετικής αγωγής. Είναι αδιάφορο επί πόσο χρόνο πριν από τη διατάραξη νεμόταν ο ενάγων το ακίνητο, όπως, επίσης και με ποιο τρόπο αποκτήθηκε η νομή (εφ όσον η νομή δεν είναι επιλήψιμη έναντι του εναγομένου) και από ποια αιτία, ενώ δεν είναι αναγκαία η ειδικότερη μνεία στην εν λόγω αγωγή του στοιχείου της διάνοιας κυρίου, αφού με την λέξη νομή προσδιορίζεται έννοια εξουσίασης, περιλαμβάνουσα ως αδιάσπαστη ενότητα και την με διάνοια κυρίου άσκηση αυτής, ούτε, τέλος, είναι αναγκαία η αιτιολογία και του τρόπου κτήσης της κυριότητας των απώτερων δικαιοπαρόχων του ενάγοντα (ΑΠ 275/2010).
Δ. Από την διάταξη του άρθρου 991 ΑΚ προκύπτει ότι, ο εναγόμενος δεν μπορεί να αντιτάξει κατά του ενάγοντα ενστάσεις ανατρεπτικές, στηριζόμενες σε δικαίωμα ίδιας κυριότητας, ή σε άλλα εμπράγματα δικαιώματα επί του ακινήτου, πχ. στο δικαίωμα της επικαρπίας, ή άλλης προσωπικής, ή πραγματικής δουλείας. Μπορεί να αντιτάξει μόνο την αποτελούσα την διατάραξη εξουσία, ή προσωπικά περί του ακινήτου δικαιώματα, με βάση τα οποία, θα μπορούσε ο ίδιος, να αξιώσει την σε αυτόν παράδοση του ακινήτου, ή την παραχώρηση της χρήσης του, όπως πχ. το δικαίωμα με βάση σύμβαση μίσθωσης, χρησιδανείου κλπ.
Ε. Ο εναγόμενος δύναται μόνο να επικαλεστεί το ίδιο αυτού δικαίωμα νομής, ή οιονεί νομής, για να υποστηρίξει την άρνηση της βάσης της κατά αυτού αγωγής, δηλαδή, την άρνηση ότι έλαβε χώρα προσβολή της νομής με διατάραξη. Ο σχετικός ισχυρισμός δεν είναι αυτοτελής, αλλά αποτελεί απλώς αιτιολογημένη άρνηση της αγωγής, που μπορεί να αποδειχθεί ανταποδεικτικά και να επιφέρει την απόρριψή της ως αναπόδεικτης (ΑΠ 275/2010).
ΣΤ. Κατά τη διάταξη του άρθρου 992 ΑΚ οι αξιώσεις από την διατάραξη παραγράφονται μετά ένα έτος από την διατάραξη. Αφετήριος χρόνος της ετήσιας παραγραφής είναι η διατάραξη και αρχίζει, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 241 παρ. 1, 242 και 243 παρ. 3 ΑΚ, από την επόμενη ημέρα κατά την οποία έλαβε χώρα η διατάραξη και λήγει, όταν παρέλθει η τελευταία ημέρα, δηλαδή η αντίστοιχη προς την ημέρα έναρξης ημέρα του έτους (ΑΠ 861/2007).